به بهانه روز ملی ادبیات کودک و نوجوان/معرفی چندین کتاب‌ صوتی رادیکو با صدای بچه‌ها

۱۸ تیر به عنوان روز رسمی ادبیات کودک و نوجوان در کشور اعلام شده است. روزی که مقارن است با روز درگذشت مهدی آذریزدی نویسنده و بازنویس خوب کشورمان در سال ۱۳۸۸.

مرحوم مهدی آذریزدی، نویسنده کشورمان، ۱۸ تیرماه سال ۸۸ در ۸۸ سالگی در بیمارستان آتیه‌ تهران دار فانی را وداع گفت و در حسینیه‌ خرمشاه یزد در نزدیکی محل زندگی‌اش به خاک سپرده شد.

«قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»، «قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن»، «گربه‌ ناقلا»، «گربه‌ تنبل»، «مثنوی» (برای بچه‌ها)، «مجموعه‌ قصه‌های ساده» و تصحیح «مثنوی» مولوی (برای بزرگسالان) از جمله آثار این نویسنده کودک و نوجوان است. زنده‌یاد آذریزدی که او را پرتیراژترین نویسندۀ تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران می‌دانند، در مجموع، بیش از ۲۰ عنوان کتاب برای بچه‌ها نوشته است. جند سالی می شود که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، بنابر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، 18 تیر به عنوان روز رسمی ادبیات کودک و نوجوان در کشور اعلام شده است.
روز کتاب کودک ونوجوان فرصت مناسبی جهت آشنا کردن کودکان با کتاب و بهانه‌ای برای ورود کتاب به زندگانی کودکان است. متأسفانه ما در کشور از این فرصت‌ها و بهانه‌ها برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان بهره‌گیری چندانی نمی‌کنیم. انس کودکان با کتاب، تضمینی بر استحکام تربیت و فرهیختگی نسل آینده یک جامعه می باشد
سماوا برای دوستی بیشتر بچه‌ها با کتاب، با همکاری کودکان و نوجوانان، عضو جدیدی به نام رادیکو را به خانوادۀ بزرگ خود اضافه کرد و در بخش رادیکو یا همان رادیو کودکان، صفر تا صد خواندن کتاب‌ها بر عهده بچه‌هاست.
روند و زمان شکل‌گیری رادیکو: قبل از شکل‌گیری رادیکو، کتاب‌های زیادی از انتشارات مهرک، نشر مدرسه و … توسط هنرمندان صدا و تصویر، بازیگران و دوبلورها به صورت صوتی تولید شده بود و ما در سماوا تصمیم گرفتیم کتاب‌های صوتی توسط کودکان تولید شود. در خیلی از سریال‌ها و فیلم‌های سینما، بچه‌های زیادی هستند که به خوبی ایفا نقش می‌کنند و بهره‌گیری از آن‌ها بسیار سودمند و مسمرثمر واقع شده است؛ چراکه باعث تولید کتاب‌هایی جذاب‌تر و ماندگارتر می‌شود.

مزیت تولید کتاب صوتی با صدای کودکان:
در گذشته برای تولید کتاب‌های صوتی، فضاسازی توسط بزرگسالان انجام می‌شد؛ اما در حال حاضر این فضاسازی توسط کودکان انجام می‌شود. همچنین بزرگ‌ترها به واسطه سن خود، به خواندن کتاب به شکل کار (Work) نگاه می‌کنند و سعی می‌کنند که وارد فضای کودکانه شوند؛ اگر بشود و اگر نشود. قطعا یک کودک به این فرآیند به چشم کار نگاه نمی‌کند و ناخواسته وارد فضا با حال و هوای کودکانه می‌شود؛ طبیعتا این فضاسازی برای آن‌ها راحت‌تر و نزدیک‌تر است و فرآیند دوستی کودکان با کتاب بهتر انجام می‌شود. از طرفی رقابت مطالعه در بین کودکان نیز بالا می‌رود. بهترین راه ترویج، ترویج دهان به دهان است و بچه‌ها بهترین ترویج‌کننده کتاب هستند.
در ادامه به معرفی چندین کتاب از رادیکو می‌پردازیم.

دربارۀ کتاب به مهربانی باران:
این کتاب از مجوعۀ قصه‌های زینب است، داستان‌های مجموعۀ قصه‌های زینب به هدف آشنایی کودکان 7 تا 12 سال با احکام دین به نگارش درآمده‌اند و روایت‌گر قصه‌های دخترانی هستند که در آستانۀ سن تکلیف قرار دارند و در هر داستان با یکی از احکام دین همچون نماز، روزه، حجاب و… آشنا می‌شوند. خوانش این قصه‌ها بر عهدۀ خود بچه‌ها بوده و زبان شیرین و نثر روان آن از دیگر ویژگی‌هایی‌ست که دو چندان بر تأثیرگذاری این مجموعه می‌افزایند.

دربارۀ کتاب مثل مادر مهربان:
کتاب مثل مادر مهربان اثر طیبه شامانی، مجموعه‌ای از اشعار ویژه کودکان است که برای گروه سنی (ب) تهیه شده. در این اثر، اشعار دارای تمی آموزنده هستند که سعی شده موارد آموزشی به صورت غیرمستقیم برای کودک مطرح شود.

دربخشی از کتاب صوتی مثل مادر مهربان می‌شنویم:

چه قدر دست خطش
سیاه و زشت و بد بود
چه راه حل خوبی
تراش من بلد بود
به دور کله‌ی او
یکی دو دور چرخید
نشست کله‌اش را
تراش من تراشید
تراش جان، الهی
همیشه تیز باشی
سر مداد من را
چه خوب می‌تراشی

دربارۀ کتاب دو ستاره:
کتاب صوتی دو ستاره را مهری ماهوتی به نگارش درآورده است. برای کسانی که آشنایی نسبی با آثار تألیفی در حوزۀ کودک و نوجوان داشته باشند، نام ماهوتی برایشان آشناست. این نویسندۀ پرافتخار یدی طولانی و سابقه‌ای درخشان در نوشتن آثار تربیتی و آموزنده برای کودکان دارد و حالا این بار در کتابی که پیش روی شماست به سراغ مسألۀ دین و احکام آن رفته و با روایت داستانی ثمربخش‌، به بحث پیرامون حجاب می‌پردازد. این‌گونه است که کودکان و نوجوانان را با احکام حجاب آشنا می‎کند.
جا دارد اشاره کنیم که تمامی داستان‌های مجموعۀ قصه‌های زینب از چنین ویژگی‌ا‌ی برخوردار است. وضو، نماز، روزه و… از جمله احکامی‌ست که کودکان در داستان‌های دیگر این مجموعه با آن آشنا می‌شوند. کتاب صوتی دو ستاره می‌تواند هدیه‌ای باشد ناب، به دخترانی که در آستانۀ رسیدن به سن تکلیف قرار دارند. این اثر نه تنها می‌تواند با روایت قصه‌هایی شیرین و اثرگذار کودکان را با احکام حجاب آشنا سازد، بلکه از آنجا که راوی این داستان‌ها خود کودکان هستند، این امر می‌تواند تأثیری دو چندان بر کتاب‌خوان شدن آن‌ها بگذارد.