شش روش برای انتخاب یک کتاب خوب

به‌عنوان یک کتاب‌خوان حتماً تجربه کرده‌اید که گاهی انتخاب کتاب از بین گزینه‌های متعدد می‌تواند گیج‌کننده باشد. آیا کتابی که انتخاب می‌کنید باید برندۀ جایزه باشد؟ باید از لیست پرفروش‌ها باشد؟ برای انتخاب کتاب باید به حرف دل عمل کرد؟ بعد از انتخاب، چطور بفهمید که ارزش خواندن دارد؟ درک می‌کنیم که انتخاب کتاب اشتباه چه حسی دارد و حتی ممکن است برای خواندن کتاب‌های بعد بی‌انگیزه ‌شوید. برای پیشگیری از این موقعیت و داشتن احساس رضایت از متنی که می‌خوانید، در این مقاله برایتان یک دستورالعمل ساده قرار دادیم که شما را در انتخاب کتاب‌های بعدی راهنمایی می‌کند.

هیچ راه میان‌بری وجود ندارد

کتاب‌ خواندن در کوتاه‌ مدت، نه از ما آدم‌ بهتری می‌سازد، نه آدم بدتری. تداوم‌ داشتن در مطالعه است که می‌تواند در طول زمان تغییراتی در دیدگاه ما به وجود بیاورد. کتاب خواندن ما را با مسائل و دیدگاه‌های متفاوتی رو‌به‌رو می‌کند و دانسته‌هایمان از زندگی را به چالش می‌کشد. به طور کلی، برای بهتر نوشتن هیچ گریزی نیست جز پیوسته خواندن و نوشتن؛ فرمولی ساده اما سخت که تنها کسانی از پس انجامش برمی‌آیند که کفش‌های آهنی به پا کرده باشند.

خوشیِ حاصل از خواندن

۱.لذت‌بردن از کتاب‌خواندن

مهم‌ترین هدفی که از کتاب‌خواندن باید در نظر داشته باشیم، لذت‌بردن است. احساسِ خوش است که به کارها تکرار و تداوم می‌بخشد. به همین دلیل، یکی از مواردی که گاهی نیاز است موقع انتخاب یک کتاب در نظر داشته باشیم، حال و هوا و احساسات شخصی‌مان است. اگر در موقعیت روحی شکننده و حساسی هستیم، یا در ناامیدیِ مقطعی به سر می‌بریم، خواندن آثار ادبیات جنگ یا جنایی نمی‌توانند انتخاب خوبی برای‌مان باشند. کتاب‌هایی که برای خواندن انتخاب می‌کنیم، می‌توانند بر اساس دغدغه‌های شخصی و حال و هوای فردی‌مان باشد. به این ترتیب، دیگر نیازی نیست تا تلاش کنیم هر طور شده کتابی را بخوانیم یا به پایان برسانیم.

زورکی کتاب نخوانیم

۲. بر اساس علایق و دغدغه‌های شخصی‌مان کتاب بخوانیم.

وقتی حواسمان به احساسمان باشد و از خواندن لذت ببریم، کم‌کم می‌توانیم خودمان را به مطالعه‌کردن عادت بدهیم. عادت‌کردن به مطالعه را می‌توانیم با یادداشت‌های کوتاه هم آغاز کنیم. فرقی نمی‌کند این یادداشت‌ها را در صفحۀ اینستاگرام بخوانیم یا صفحۀ روزنامه یا یک کتاب. مهم انتخاب‌هایمان برای خواندن است. وقتی تکلیفمان با خودمان و علایقمان روشن باشد، می‌توانیم انتخاب‌های بهتر و دقیق‌تری داشته باشیم. شعر، داستان کوتاه، رمان، نقد و بررسی و … فرقی نمی‌کند علاقۀ ما به کدام دسته باشد. مهم این است که هم‌سو با علایق‌ و دغدغه‌های شخصیمان بخوانیم. زورکی که نمی‌شود مطالعه کرد. می‌شود؟

۳. کتاب‌هایی انتخاب کنید که به سوال‌های شما پاسخ می‌دهند.

‌‌‌‌‌وقتی سؤال‌های زیادی ذهن شما را آزار می‌دهد، وقتی نیاز به کمک دارید و دستتان از همه‌جا کوتاه است، کتاب بهترین انتخابی است که می‌توانید داشته باشید. کتاب‌ها نه‌تنها می‌توانند پاسخ سؤالات شما را بدهند بلکه می‌توانند در زندگی شما تغییر ایجاد کنند. شما باید بر اساس نیازها و دغدغه‌های ذهنی‌ای که دارید به کتاب‌ها بیندیشید و آن‎‌‌ها را برای رفع تشنگی‌تان انتخاب کنید. قبل از انتخاب کتاب و درست‌کردن لیستی از کتاب‌ها، باید لیستی از سؤالات را داشته باشید و بعد ببینید کدام کتاب‌ها بهترین جواب‌ها را به این سؤالات می‌دهند.

لیست سؤالات انتخاب کتاب بر اساس خودشناسی

نقاط ضعف خود را بنویسید. آیا راهی برای بهبود آن‌ها وجود دارد؟
درباره خودتان چه احساسی دارید و دوست دارید به چه فردی تبدیل شوید؟
چه موضوعاتی وجود دارند که دوست دارید بیشتر راجع به آن بدانید؟
در چه زمینه‌هایی نیاز دارید که مهارت خود را پرورش دهید؟
چطور می‌توانید کار خود را بهتر انجام دهید؟
چرا به دنبال کتاب هستید؟
چه کتابی بوده که شما چند ماه را با آن گذرانده‌اید و از محتوای آن لذت ببرید؟
دوستان و اطرافیانتان شما را با چه نقطه قوتی می‌شناسند؟ با چه کتاب‌هایی می‌توانید آن‌ها را بهتر کنید؟
به چه حرفه‌ای علاقه دارید؟ چه چیزهایی باید بخوانید تا برای آن حرفه آماده شوید؟
چه سؤال‌هایی از دنیا و پیرامون‌تان دارید؟ در چه کتابی باید به دنبال حقیقت بگردید؟
در چه زمینه‌هایی به منبع وحی و الهام نیاز دارید؟
چه کتابهایی در زندگی شما تغییر ایجاد کرده است؟

از نگاه دیگران

۴.نقد و بررسی‌های منتشرشده دربارۀ یک کتاب را بخوانیم.

یکی از کارآمدترین شیوه‌های انتخاب یک کتاب خوب مطالعۀ نقد و بررسی‌های منتشر شده دربارۀ آن اثر است. با جست‌وجویی ساده در اینترنت به اطلاعات وسیعی از یک کتاب دست می‌یابیم؛ اطلاعاتی که انتخاب را برای ما راحت‌تر می‌کند. مطالعۀ نقد و بررسی‌های منتشر شده دربارۀ یک کتاب این فرصت را برایمان فراهم می‌کند تا از دیدگاه‌های مختلف با یک اثر آشنا شویم و با آگاهی بیشتری یک کتاب را برای خواندن انتخاب کنیم.

هم‌فکری با کتاب‌خورهای عزیز

۵. با افراد کتاب‌خوان مشورت و هم‌فکری کنیم.

یکی از دیگر از شیوه‌های انتخاب کتاب خوب برای خواندن، مشورت‌گرفتن و هم‌فکری با افراد کتاب‌خوان است. البته در این روش نباید به نظرات یک فرد بسنده کنیم؛ چرا که لذت‌بردن یک نفر از یک کتاب تضمین‌ کنندۀ لذت‌ بردن ما از آن کتاب نیست و برعکس؛ نقدها و نظرات منفی دربارۀ یک کتاب نمی‌توانند دیدگاه نهایی ما دربارۀ یک کتاب را قطعی کنند. بهتر است فقط شنوندۀ نقدهای مثبت و منفی باشیم؛ و با روش قبلی، یعنی خواندن نقدها و بررسی‌ها، لایه‌ها و ابعاد مختلف یک اثر را بررسی و دیدگاه وسیع‌تری درباره‌ۀ آن پیدا کنیم.

فهرست‌نوشتن، اَبَرقدرتی برای خواندن

۶. فهرستی از کتاب‌های دلخواه‌مان را بنویسیم.

یکی از لذت‌بخش‌ترین کارهای دنیا نوشتن فهرستی از کتاب‌هایی‌ست که تصمیم به خواندنشان داریم. این فهرست ناخودآگاه جرقه‌های خواندن را در سرمان روشن می‌کند و به ما کمک می‌کند تا خرده‌‌فرصت‌هایی را که در طول روز نصیبمان می‌شود، به خواندن اختصاص دهیم. برای نوشتن این فهرست از همۀ روش‌هایی که پیش از این صحبت کردیم می‌توانید استفاده کنید.