کتاب صوتی سفرنامۀ یوهان اشترویس

معرفی کتاب صوتی سفرنامه یوهان اشترویس: سفرنامه و ماجراهای برده هلندی در دوره شاه سلیمان صفوی

سفرنامه‌ای از دل اسارت؛ روایت یوهان اشترویس از ایران صفوی

کمتر کسی تصور می‌کرد مردی که روزگاری به عنوان تاجر و دریانوردی هلندی پا به کشتی می‌گذارد، بعدها یکی از مهم‌ترین روایت‌گران تاریخ ایران در عصر صفوی شود. سفرنامه‌ی یوهان اشترویس نه فقط داستان یک سفر، بلکه روایتی تکان‌دهنده از اسارت، مشاهدات دقیق و تلاقی فرهنگ‌هاست؛ گویی قلم او، دست تقدیر بوده که وقایع دور از انتظار را به هم پیوند می‌زند.

یوهان اشترویس، که زندگی‌اش از نوجوانی با دریا گره خورده بود، برای رسیدن به آزادی از سلطه‌ی پدر، به کمپانی هند شرقی هلند پیوست. اما آنچه در ادامه رخ داد، مسیری بود که او هرگز پیش‌بینی نمی‌کرد. سفرش به روسیه، با شورش‌های قزاقان گره خورد و سرانجام پای او را به ایران گشود؛ اما نه به‌عنوان مهمان، بلکه به‌عنوان برده‌ای در بازارهای آن دوران.

در کتاب صوتی سفرنامه‌ی یوهان اشترویس ماجرا از دل روسیه‌ی تزاری آغاز می‌شود و با شورشی خونین، کشتی و همراهانش را به سواحل ایران می‌کشاند. اشترویس به دست تاتارها می‌افتد و در بازار بردگان فروخته می‌شود. اما این پایان راه نیست؛ بلکه آغاز سفرنامه‌ای‌ست که امروزه یکی از باارزش‌ترین منابع تاریخی برای شناخت ایران دوره‌ی صفوی به شمار می‌آید.

در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی، اشترویس دو سال در ایران زندگی می‌کند و از نزدیک با زندگی مردم، ساختار اجتماعی، آداب‌ورسوم، باورها و حتی شرایط بردگان آشنا می‌شود. او از شهرهایی چون شماخی، اصفهان، شیراز، لار و بندرعباس عبور می‌کند و گزارش‌های زنده‌ای از ایران آن دوران ارائه می‌دهد.

نکته‌ی درخشان این سفرنامه، نگاهی انسانی و بدون تعارف به واقعیت‌های زندگی است. چون اشترویس نه دیپلمات بود و نه درباری؛ بلکه اسیری‌ بود میان مردم عادی. همین زاویه‌ی نگاه، روایت او را بسیار بی‌پیرایه و واقعی جلوه می‌دهد.

این اثر شنیدنی با همکاری سماوا و انتشارات امیرکبیر منتشر شده، ترجمه‌ی آن را ساسان طهماسبی انجام داده و صدای گرم ابوالفضل شاه بهرامی، جان تازه‌ای به روایت آن بخشیده است. اگر مشتاق سفری فراتر از تاریخ هستید، این کتاب صوتی تجربه‌ای متفاوت و عمیق برای شما خواهد بود.

کتاب صوتی سفرنامه یوهان اشترویس برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از دنبال کردن ماجراهای واقعی، با چاشنی تاریخ لذت می‌برید این روایت شنیدنی را از دست ندهید.

در بخشی از کتاب صوتی سفرنامه یوهان اشترویس: سفرنامه و ماجراهای برده هلندی در دوره شاه سلیمان صفوی می‌شنویم

در سی جولای سال 1670، دوازده ربیع‌الاول 1081، اربابم مرا به بازار برده‌ها برد و به یک تاجر ثروتمند جواهرات به نام حاجی بایرام علی فروخت. حاجی بایرام نه زن داشت. پنج تن از زنانش در دربِند و بقیه در شماخی بودند. در رأس این نه زن نجیب‌زاده‌ای مسیحی از اهالی لهستان قرار داشت، اما پدرش که یوهان فلاسیوس نام داشت آمستردامی بود. یوهان که به‌عنوان فرمانده‌ی سواره‌نظام به کازیمیر، پادشاه لهستان خدمت می‌کرد با زنی از نجیب‌زادگان آن کشور ازدواج کرد و از او صاحب چهار فرزند شد. وقتی مردم در خارج از شهر به سر می‌بردند، تاتارها به لهستان حمله کردند و بسیاری از آن‌ها، از جمله این زن را به اسارت گرفتند.